Kiedy „złote kanały” przejmą bogactwo narodowe

Od ustanowienia republiki po wojny punickie, konflikty między zwykłymi ludźmi a patrycjuszowską oligarchią doprowadziły do ​​wstrząsów, które zmieniły porządek polityczny starożytnego Rzymu. Niczego elity nie obawiały się bardziej niż secesja plebejuszy – secesje ludu, podczas których plebejusze zbiorowo wycofywali się z Rzymu, by zademonstrować swój sprzeciw wobec rządów patrycjuszy.

Te strajki obywatelskie i wojskowe podważały ograniczony dostęp do ziemi, przytłaczające zadłużenie chłopów i samowolę patrycjuszowskich urzędników. Doprowadziły one, po zaciętych walkach, do reform rolnych, umorzenia długów i utworzenia plebejskich urzędów.

Dwadzieścia pięć wieków później, pod rządami kapitalistycznej oligarchii, każdy ruch społeczny budzi ten sam gniew bogaczy. To stara historia: bogacze, sprzeciwiający się podziałowi bogactwa i władzy, barykadują się za obroną interesów klasowych, którym nie zamierzają nic dać.

Wahania władzy we Francji, której polityka polega na pozbawianiu najbogatszych, by zwolnić z podatków najbogatszych i chronić ich bogactwo, wiszą na włosku. Ich bilans jest katastrofalny. Od przybycia Emmanuela Macrona do Pałacu Elizejskiego w 2017 roku liczba osób żyjących poniżej granicy ubóstwa wzrosła o 14%: obecnie jest ich prawie 10 milionów.

Jednocześnie łączny majątek 500 najbogatszych obywateli kraju podwoił się, osiągając 1170 miliardów euro, co stanowi 44% PKB. Francja stała się europejskim liderem w zakresie wypłaty dywidend: połowa ze 150 miliardów euro zysków CAC 40 trafia do kieszeni akcjonariuszy.

Krótko mówiąc, niewielka mniejszość przejmuje coraz większą część bogactwa narodowego. To nie do utrzymania. „Społeczeństwo, w którym ekonomia dominuje nad polityką (a w ramach ekonomii – nad konkurencją, a zatem nad kalkulacją i żądzą zysku, która jest definicją gospodarki rynkowej), to społeczeństwo, które tworzy nierówności nie do zniesienia” – diagnozował w 1998 roku Paul Ricœur, filozof bliski sercu prezydenta Republiki. Francja, ojczyzna równości, nie może dłużej tolerować tych ohydnych, nieprzyzwoitych nierówności. Stoi na krawędzi plebiscytu secesyjnego.